حتما تا به حال در توضیحات آگهیهای شغلی شرکتها به اصطلاح «ساعت کاری منعطف» برخوردهاید. بسیاری از کسبوکارها ساعت کاری شناور را نوعی مزیت برای کارمندان به حساب میآورند و آن را در فهرست مزایای شرکتشان میگنجانند. اما به راستی شناور شدن ساعت کاری کارمندان به چه معنی است و آیا تاثیری در روند و بهبود بازدهی کاری دارد یا خیر؟
ساعت کاری منعطف چیست؟
ساعت کاری منعطف به معنی این است که کارمندان استقلال کافی برای کار کردن را دارند و میتوانند هر زمان که بیشترین بهرهوری را دارند کارهایشان را پیش ببرند. در ساعت کاری منعطف روز کاریتان را هرموقع که بخواهید شروع میکنید و در هر زمان که دوست داشتید آن را به پایان میرسانید. منعطف بودن ساعت کاری به شما استقلال لازم را برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی میدهد. ساعت کاری منعطف همچنین به بهبود بهرهوری شما کمک میکند و تا حد زیادی میزان رضایت شغلی را افزایش میدهد.
منظور از شناور شدن ساعت کاری کارمندان چیست؟
اول از همه باید گفت شناور شدن ساعت کاری به این معنی نیست که شما ساعات کمتری قرار است کار کنید. حتی شاید در این روش ساعت کار کردن شما بیشتر از قبل هم بشود. وقتی با یک شرکتی توافق میکنید که ساعت کاری شناور باشد، باید ساعات مشخصی را برای کار کردن تعیین کنید و یک برنامه کاری منظم داشته باشید.
در ساعت کاری شناور یا منعطف زمان شروع و پایان روز کاری شما دیگر مطابق استاندارد ۹ صبح تا پنج بعدازظهر نیست. بلکه شما میتوانید روز کاریتان را زودتر یا دیرتر از این ساعات شروع کنید. البته این ساعات کاری با توجه به نیازهای شغلی شما، نحوه عملکرد کسبوکار و صنعتی که در آن کار میکنید متفاوت است. مثلا ممکن است شما بخواهید بهجای ساعت ۹ ساعت ۱۰ در محل کارتان حاضر شوید و در عوض تا ساعت ۶ کار کنید. تعیین ساعت کاری شناور براساس توافقات بین شما و کارفرما انجام میشود.
ساعت کاری منعطف برای چه مشاغلی مناسب است؟
بسته به ماهیت هر کسبوکار و صنعتی که در آن مشغول هستید، میتوانید از ساعت کاری منعطف استفاده کنید. به طور مثال بعضی از کسبوکارها ساعت کاری منعطف را جزو واجبات میدانند در حالی که بعضی دیگر به دلیل محدودیتهایی که دارند امکان اجرای این برنامه را ندارند.
مثلا در صنعت ارائه خدمات، ساعت کاری منعطف به تعداد فروش در طول روز بستگی دارد. یا یک شرکت فناوری اطلاعات ممکن است به کارمندان خود اجازه دهد تا زمانی که پروژههای خود را به موقع انجام دهند، ساعت کاری شناور داشته باشند.
در ادامه بعضی از صنایع و مشاغلی که می توانند ساعت کاری منعطف داشته باشند نام میبریم:
- مشاغل فنی
مثل: طراح گرافیک، مدیر پروژه، مدیر فناوری اطلاعات و طراح وب
- رسانه و ارتباطات
مثل: ویراستار، مترجم، وبلاگ نویس، مشاور بازاریابی و روابط عمومی
- مشاغل تجاری
مثل: صنعت برق، مکانیک، نگهبان، پیک موتوری و نجار
- آموزش آنلاین
مثل: معلم خصوصی، معلم جایگزین و آسیب شناس گفتار و زبان
- مشاغل پزشکی
مثل: مربی شخصی، پرستار، ارائه دهنده خدمات بهداشت در منزل و داروساز
- مشاغل تجاری
مثل: مشاور بازاریابی، نماینده فروش، تحلیلگر تجاری و پشتیبان خدمات مشتری
مزایا و معایب ساعت کاری منعطف برای کارمند و کارفرما
ساعت کاری منعطف هم مثل ساعت کاری اداری مزایا و معایب خود را دارد. ازجمله مزایای ساعت کاری منعطف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. میتوانید برنامه کاری خود را با نیازهای خانواده تطبیق دهید
اگر بتوانید خودتان ساعات کاریتان را تنظیم کنید، مطمئنید که این ساعات با نیازهای خانواده و زندگی اجتماعی شما سازگار است. مثلا میتوانید ساعت اتمام کارتان را با ساعت تعطیلی مدرسه یا مهد کودک فرزندتان هماهنگ کنید. در نهایت، ساعت کاری منعطف میتواند به حفظ تعادل بین کار و زندگی سالم و حفظ روابط خانوادگی کمک کند.
2. میتوانید برای کارهای شخصیتان وقت بگذارید
گاهی نیاز است هرکسی برای خودش وقت بگذارد و در جهت رفع نیازهای شخصیاش برنامهریزی کند. این کار میتواند میزان بهرهوری را تا حد زیادی افزایش دهد و رضایت شغلی را به همراه داشته باشد. خودمراقبتی میتواند شامل هر کاری باشد. از دوچرخه سواری در سطح شهر گرفته تا مدیتیشن و پیادهروی در پارک. مهم آن فعالیتی است که باعث میشود فرد احساس بهتری به خودش و مسئولیتهایش داشته باشد.
۳. تعادل بیشتری بین کار و زندگی دارید
زمانی که کارمندان ساعات کاری منعطف داشته باشند، کنترل بیشتری بر روز کاری خود دارند و میتوانند هر زمان که بخواهند آن را شروع و به پایان برسانند. این موضوع همچنین به آنها اجازه میدهد تا روز کاری خود را در کنار سایر تعهدات خود مثل وقت ویزیت پزشک یا بردن بچهها از مدرسه هماهنگ کنند. به عبارت دیگر، ساعت کاری شناور به کارمندان اجازه میدهد تا برنامهای متناسب با زندگی شخصی یا نیازهای خانوادگی داشته باشند.
۴. میتوانید علایق خارج از کار را دنبال کنید
بسیاری از فعالیتها در طول روز و دقیقا زمانی که بسیاری از کارمندان سرکار هستند اتفاق میافتند. شاید شما دوست داشته باشید به کلاس نقاشی بروید و چون ساعت چهار شروع میشود آن را از دست میدهید. با داشتن ساعت کاری منعطف این آزادی را به دست میآورید تا به دنبال علایقتان بروید. این کار میتواند اشتیاق شما را افزایش دهید و درنهایت ایدههای خلاق و نوآورانه را در ذهنتان شکل دهد.
۵. رضایت شغلی بیشتری خواهید داشت
داشتن توانایی تنظیم ساعات کاری به شما کمک میکند تا حدودی کنترل کافی روی برنامههایتان داشته باشید. این احساس مسئولیت باعث میشود احساس ارزشمندی بیشتری هم داشته باشید. همچنین میتواند منجر به رضایت شغلی بیشتر و ماندگاری بیشتر در آن شرکت شود.
۶. میتوانید هر زمان که بیشترین بهرهوری را داشتید کار کنید
بسیاری از افراد صبح زود بیشترین انرژی را برای کار کردن دارند و بعدازظهرها نمیتوانند کار کنند. بعضی دیگر عادت به صبح زود بیدار شدن ندارند و از ۱۰ صبح به بعد سرحال هستند. بعضیها هم فقط شبها تمرکز کافی برای کار دارند و در طول روز توانایی کار کردن ندارند. مهمترین چیز این است که آن زمانی کار کنید که عوامل حواسپرتی به کمترین حد خود رسیده باشند و نظم کافی برای کار وجود داشته باشد.
ساعت کاری منعطف همچنین معایب خود را هم به همراه دارد. درک مزایا و معایب شناور بودن ساعت کاری میتواند کمک کند تصمیمات آگاهانهتری درمورد سبک کاریتان بگیرید. در ادامه چند نمونه از معایب ساعت کاری منعطف را نام میبریم:
۱. مشکل در تنظیم جلسات
اگر تعداد زیادی از کارمندان ساعت کاری منعطف داشته باشند، احتمالا برنامه کاریشان بسیار متفاوت از هم است. پس زمانهایی که نیاز به جلسه است، در دسترس بودن همه کمی سخت میشود. مثلا فرض کنید قرار است ساعت ۹ صبح جلسه داشته باشید. اما چون خیلی از اعضا روز کاریشان را ساعت ۱۱ صبح شروع میکنند نمیتوانند در جلسه حضور داشته باشند.
۲. از بین رفتن مرز بین کار و زندگی
درست است که گفتیم شناور شدن ساعت کاری میتواند تعادل بیشتری بین کار و زندگی ایجاد کند. اما گاهی ممکن است این دو تا حد زیادی با هم ادغام شوند. مثلا موقعی که در خانه کار میکنید، همسرتان از شما بخواهد ناهار را بیرون از خانه میل کنید. این موضوع میتواند کارتان را تا مدتی به تعویق بیندازد و در نهایت بهرهوری شما تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
۳. مشکل در برقراری ارتباط با همکاران
وقتی هر کدام از همکاران شما برنامه کاری متفاوتی از هم دارند، ایجاد ارتباط با یکدیگر کمی سخت میشود. مگر اینکه ساعت کاریتان با هم یکی باشد. این موضوع میتواند روی تواناییهای کار تیمی تاثیر منفی بگذارد و آن حس یکپارچگی را در تیم از بین ببرد.
ساعت کاری مشخص بهتر است یا شناور و منعطف؟
نمیتوان با اطمینان گفت ساعت کاری شناور و منعطف خوب نیست یا ساعت کاری مشخص و اداری دیگر جواب نمیدهد. در ساعت کاری منعطف شما میتوانید به کارهای شخصیتان هم برسید و بازدهی بیشتری در کار داشته باشید. از طرفی ساعت کاری مشخص نظم دقیقتری دارد و در آن دقیقا میدانید چه زمانی قرار است چه کاری انجام دهید. اما نمیتوان گفت کدام یکی از این روشهای کاری بهتر از آن یکی است؛ چون همانطور که گفتیم هرکسی با توجه به صنعتی که در آن کار میکند و البته نوع شخصیت خودش میتواند سبک کاریاش را تعیین کند. همچنین شرکتی که در آن کار میکنید و روش کاری آن هم در این موضوع تاثیر دارد.
کلام آخر
بهترین نوع کار کردن آن روشی است که فرد با آن حال خوبی داشته باشد و درمورد شغلش و شرکتی که در آن کار میکند احساس رضایت کند. قبل از این و در سالهای گذشته ساعت کاری مطابق با وزارت کار بود و معمولا شرکتها ساعت ورود و خروج مشخصی برای کارمندانشان تعیین میکردند. اما طی سالهای اخیر و همزمان با گسترش تکنولوژی و پیشرفت دنیای مدرن، ساعت کاری منعطف روی کار آمد و حالا بسیاری از کسبوکارها با توجه به نوع کار و برنامهریزیهایشان سعی کردهاند که شناور کردن ساعت کاری کارمندان را جزو ویژگیهایشان بیاورند. ساعت کاری منعطف به این معنی نیست که هر کسی در هر ساعتی که میخواهد سر کار حاضر شود. چرا که این حالت میتواند نظم یک شرکت را به کلی به هم بریزد. بلکه به این معنی است که هیچ فشاری روی کارمندان درمورد ساعت ورود و خروج وجود ندارد و هیچکسی قرار نیست به خاطر تاخیر چند دقیقهای در سرکار مواخذه شود.